Milkaa'inaan xumurameera!
- Details
- Category: Milkaa'inaan xumurameera!
- Published on Thursday, 20 April 2023 06:47
- Written by Super User
- Hits: 727
Milkaa'inaan xumurameera!
Guyyoottan lamaan (27 fi 28/07/2015) darban Konfiraansii Qorannoo biyyaaleessaa dhimma qulqullina barnootaafi Kufaatii barattootaa qormaata biyyooleessaa kutaa 12ffaa bara 2014 irraatti qorannoo gaggeeffame dhiyaachaa ture, guyyaa har'aa kaayyoo yaadameef galmaan ga'uun milkaa'inaan xumurameera.
Guyyaa lammafaan waraqaaleen qorannoo dhiibbaan amalli barattootaa qulqullinaa baranoitaarratti geessisaa jiru, dhiheessii yookiin galtee barnootaa, adeemsa baruufi barsiisuu, akkasumas qorannoo bu'aa qormaataa godinaaleen Wallaggaa sadan dhiyaatanii marii bal'aan bu'aa qorannoolee kanneen irratti gaggeeffameera.
Yaadalee Qorannoo Konfiraansichaa walitti qabuuf marii waliigalaafi sirna cufinsaarratti qorattoonni waraqaalee qorannoo dhiheessan, keessummaa kabajaa, qorataafi hayyuu barnootaa kan ta'an Pirofeeser Dirribsaa Dhufeeraa, wajjirri itti aanaa piresidaantii Qorannoo, Tajaajila Hawwaasaafi Walta'insa Industrii, kolleejjiin Barumsaafi Saayinsii Amalaa, akkasumas Piresidaantiin Yuunivarsiitii Wallaggaa, Kabajamoo Dr Hasan Yusuf, gaaffilee fi yaadolee hirmaattota irra ka'aniif ibsaa, yaada waliigalaa fi maaltu osoo ta'ee kufaatii qulqullina barnootaa numudate keessaa baana kan jedhan irratti gorsaafi yaada furmaataa kennaniiru.
Kabajamoo Dr. Hasan Yusuf, piresidaantii Yuunivarsiitii Wallaggaa gama isaaniin Kufaatiin qulqullina barnootaa yeroo dheeraaf akka ture, bu'aan qormaata kutaa 12ffaa mul'istu tokko akka ta'e, dhiibbaan hanqina qulqullina barnootaa seektaroota hundumaa keessatti akka mul'atu, hawwaas-dinagdee, nageenya, duudhaafi safuu hanqisuun akka calaqqisu dubbataniiru. Dhiibban hanqina qulqullina barnootaa hunda galeessa, dhaloota mancaasaa, biyya diiga, jechuun gama hundaan kufaatii akka fiduus eeraniiiru.
Barsiisaa gahumsa qabu, kabaja itti horuun, utubuufi jajjabeessuun akka barbaachisus himanii barsiisota gahoomsuun abba dhimmaa duraa taasisuun nibarbaachisaa jedhan, Dr. Hasan. Ammaaf barattoonni, qabiyyee barnootaa (Kitaaba barattootaa) fi barsiisota walitti qindeessuun hojiitti seenuun akka barbaachisu, Maaliif barattoonni kufan kan jedhu irratti barattota, maatii, barsiisota, hoggansi sadarkaan jiru mariisisuunis ni barbaachisaa jedhan. Naamusa barattootaa ilaalchisee rakkoo maatii qofaatti dhiibuu osoo hintaane manneen barnootaa giddu gala barattoonni naamusa itti baratan ta'uu qaba jechujn hoggansi seektara barnootaa qajeelfama Naamusaa qabaachuu akka qabu; akkasumas itti gaafatamummaa kufaatii barnootaa sirreessuuf ''Education Act'' yookiin ''seera barnootaa'' akka biyyaatti qabaachuun akka barbaachisu gorsaniiru.
Hayyuun barnootaafi keessummaan kabajaa Konfiraansii qoranichaa kan ta'an Profeseer Dirribsaa Dhufeeraa gama isaaniin rakkoolee amma qulqullina barnootaarratti mul'atan mara hundumtuu akka itti gaafatamummaa isaafi qooda keenyaatti hoj-manee fudhachuun akka barbaachisu himaniiru.
Yuunivarsiitiin Wallaggaa qooda isaa ba'eeraa jedhan, Prof Dirribsaa. Dhimma Qulqullina Barnotaa fi kufaatii qormaataa ilaalchisee Konfiraansii Qorannoo qopheessuun, qooda fudhattoota akkasitti walitti fiduun akkamitti rakkoo kana keessaa baana jennee akka mari'annuu waltajjii nuu mijeessuun itti gaafatamummaa isaa ba'eera jedhan. Bu'aan qorannoofi mariin waliin gaggeeffame kun barattoota bira gahuu akka qabu, rakkoolee kufaatii barataa itti dhiphachaa jirru kun abbaan dhimmaa kan ta'an barattoonni beekuu akka qabanis gorsaniiru.
Bu'aaleen qorannoo kufaatii qormaataa kutaa 12ffaa kun godinaalee Oromiyaarraa walitti qindaa'ee bakka tokkotti korri akka Naannoo Mootummaa Oromiyaatti gaggeeffamuu akka qabu yaada kennaniiru
Barsiisonni Yuunivarsiitii manneen barnootaa sadarkaalee 2ffaa qooddachuun irratti bobba'un gosoota barnootaa addaa addaarratti barsiisuu fi deggersa barbaachisu kennuu akka qabanis himaniiru.
Manneen barnootaa yeroo baayyee irra deddeebiin barattoota dabarsan hoggansa tasgabbaa'aa fi yeroo dheeraa hogganiin ta'uu qorannoon akaa mul'isu himanii yeroodhaa yerootti hoggansa manneen barnootaa jijijjiruun manneen barnootaa tasgabbiifi kallattii waan dhabsiisuuf osoo itti yaadamee jedhaniiru.
Dr. Dirribaa Dhibbaa, itti aanaa Piresidaantii Qorannoo, Tajaajila Hawwaasaafi Walta'insa Industrii gama isaaniin Yuunivarsiitiin mata duree qorannoo kanaa yeroo bocu, rakkoo dhalootaa fi biyyaa kan ta'e dhimmi qulqullina barnootaa Ijoo waan ta'eef kaka'umsa kana fudhannee jedhani. Itti dabaluunis, akkuma bu'aa qorannoon agarsiiseefi kufaatii/firii qormaataa kutaa 12ffaa irratti mari'anne, qooda-fudhattoonni hundi hoj-manee keenya hojjenne walitti deebi'uun duub-deebii hoj-manee keenyammoo Konfiraansii Qorannoo kan biraatiin walitti deebinee mari'anna jedhaniiru.
Diiniin Kooleejjii Barumsaa fi Saainsii Amalaa kan ta'an Dr Olaanaa Dabal, barataan, barsiisaan, maatii fi hoggansi seektara barnotaa waliigalaan yoo qooda isaa bahe kufaatii amma akka naannoo fi biyyaatti keessa galle keessaa bahuun akka dandaa'amu himuun naamusi barataa xiyteeffannaa guddaa akka barbaadu, bu'aa yookiin firii qormaata kutaa 12ffaa bara 2014 hordofee yeroo ammaa haala kenninsa barnootaa, hordoffii hoggansaa, amala qayyabannaa barattootaa irratti jijjiiramni akka jirus himuun rakkooleen gama galtee barnootaa yoo mul'atanis gama kitaabileefi wabiilee barnootaatiin waan hedduun Interneetii irraa argachuun akka dandaa'amu dubbatanii kanaafis dandeettii ijoollee gama teeknoloojii cimsuun akka barbaachisu himaniiru.
Dhumarrattis, kabajamoo, Dr. Hasan Yusuf, piresidaantiin Yuunivarsiitii keenyaa waamichaafi affeeraa isinii ta'e hordoftanii keessummoonni fi waraqaa qorannoolee kan dhiheessitan marti galatoomaa jedhaniiru. Akkasumas waajjirri itti aanaa Piresidaantii Qorannoo, Tajaajila Hawwaasaafi Walta'insa Industrii Kooleejjii Barumsaa fi Saainsii Amalaa waliin qindaa'uun mata duree wayitaawwaa akkasiirratti konfiraansii qorannoo qopheessuu keessaniif galatooma jedhan. Keessummoota keenyaafis imala gaarii hawwaniiru.